漢字-中古拼音/中國

來自維基學院
中華人民共和國,通稱中國,是位於東亞的社會主義國家,首都位於北京。中國領土陸地面積約960萬平方千米,是世界上純陸地面積第二大、陸地面積第三大、總面積第三大或第四大的國家,其分為23個省份、5個自治區、4個直轄市和2個特別行政區。被視為亞洲地區重要地域大國,也被視為潛在超級大國。是世界上人口最多的國家,約有13.9億人,同時也是一個多民族國家,共有已確認的民族56個,其中漢族人口佔91.51%。以普通話和規範漢字為國家通用語言文字,少數民族地區可使用自己民族的語言文字。

中國地勢西高東低而呈現三級階梯分佈,大部分地區屬於溫帶、副熱帶季風氣候,地理景致與氣候型態豐富多樣,有冰川、丹霞、黃土、沙漠、喀斯特等多種地貌,北方有乾草原和荒漠,南方有熱帶雨林,西部和西南邊境則有天山山脈、帕米爾高原、喀喇崑崙山脈和喜馬拉雅山脈。東臨太平洋,領海由渤海(內海)以及黃海、東海、南海三大邊海組成,水域面積約470萬平方千米,分佈有大小島嶼7600個。

科技方面,中國在航天航空、高速鐵路、新能源、核技術、超級計算機、量子網絡等領域有較強實力,研發經費則位居世界第二。國防預算為世界第二高,擁有世界規模最大的常備部隊及三位一體的核打擊能力。自1986年實行九年義務教育制度,由政府提供其間學費。1978年改革開放後,中國成為經濟增長最快的經濟體之一。當前,中國對外貿易額世界第一,是世界上最大的商品出口國及第二大的進口國,依國內生產總值按購買力平價位列世界第一、而國際匯率則排名世界第二。2017年,中國人均國內生產總值依購買力平價為16695美元,列全球第79位;依國際匯率則為8643美元,列全球第72位,均尚低於世界水平。改革開放以來,儘管貧困問題得到極大改善,但收入差距較大,且區域間發展不均——東部沿海地區的經濟較中西部及東北地區發達——的問題仍亟需解決。

1949年中國共產黨在內戰中取得優勢,終結了中國國民黨在中國大陸的統治,於同年10月1日建立了中華人民共和國中央人民政府,並與退守台灣地區的中華民國政府形成兩岸分治的政治格局。遵循和平共處五項原則的外交政策,在1971年取得在聯合國的中國代表權後,成為聯合國安全理事會常任理事國並加入了許多國際組織。

Tryng fuaa njin min gyongh fua kurk, thung csing tryng kurk, xjiex fyiih io tung aah tek xjiaax fuaih cjyox ngiaeh kurk kaa, sjiux to fyiih io peok kiaang. Tryng kurk liengx thox lyk dih mienh ciek iak 960 myonh biaang pyang chen meix, xjiex sjieih kaeih xjiangx xjyin lyk dih mienh ciek deih njih daih, lyk dih mienh ciek deih sam daih, cungx mienh ciek deih sam daih furk deih sih daih tek kurk kaa, gir pyn fyaeh 23 kah sriaangx bynh, 5 kah xih drirh qyo, 4 kah drik faat xjirx fua 2 kah deok biaet faang cjiengh qyo. Biaex xjih fyaeh aah cjiu dih qyo dryong ieuh dih fyrk daih kurk, jiaax biaex xjih fyaeh xiem xeoix tliaeu kiip daih kurk. Xjiex sjieih kaeih xjiangx njin qux cuaih ta tek kurk kaa, iak fiux 13.9 Ik njin, dung xjir jiaax xjiex it kah ta min xuk kurk kaa, gyongh fiux jirx qaok njinh tek min xuk 56 kah, gir tryng hanh xuk njin qux cjiemh 91.51%. Jirx phox thung fuaaih fua kye byamx hanh xirh fyaeh kurk kaa thung jyongh ngiox ngion myn xirh, sjieux sryoh min xuk dih qyo qax srirx jyongh xih kirx min xuk tek ngiox ngion myn xirh.

Tryng kurk dih sjieih sei kau tung tei njir drieng fenh sam kiip kaei thei pyn poh, daih box pyn dih qyo xjyok io on taih, phiuh njiet taih kyih pyng qieoih fuh, dih lirx kiaangx triih jiox qieoih fuh feng theoih phyng piuh ta jiangh, fiux ping csyen, tan faa, fuang thox, sraa mak, qaak sie deok teongx ta cjyongx dih maauh, peok pyang fiux kan chaux ngyon fua huang mak, neom pyang fiux njiet taih fyox lim, sei box fua sei neom pen kiaangx ceok fiux then sraen sraen maek, phaah meix njiex kau ngyon, qaak lat kon lyin sraen maek fua hirx maax leop ngaax sraen maek. Tung lim thaih biaang jiang, liengx heoix jiu bot heoix (noih heoix) jirx giip fuang heoix, tung heoix, neom heoix sam daih pen heoix cox xjieng, sjyix fyrk mienh ciek iak 470 myonh biaang pyang chen meix, pyn poh fiux daih sieux taux ziox 7600 kah.

Qua giaex pyang mienh, tryng kurk xeoix fang then fang qung, kau suk thet loh, sin neong ngyon, faek giaex zjyit, tliaeu kiip keih suanx kieoi, liang cirx myangx lak teongx liengx fyrk fiux kaauh giang zjit lik, ngen pyot keng phyeoih ceok fyiih kio sjieih kaeih deih njih. Kurk byang jioh suanx fyaeh sjieih kaeih deih njih kau, yongx fiux sjieih kaeih kye mo cuaih daih tek xjiang biih box doih giip sam fyiih it theix tek faek taangx kek neong lik. Xih 1986 nen zjit faang kiux nen ngiaeh myoh kaauh jyk cjieih doh, jiu cjiengh pyox dei kyong gir kaen faok phyeoih. 1978 Nen keoix kaek qeoi pyangh fux, tryng kurk xjieng fyaeh keng ceih ceong driang cuaih quaaih tek keng ceih theix cjir it. Tang xen, tryng kurk toih nguaih muh jieh ngaak sjieih kaeih deih it, xjiex sjieih kaeih xjiangx cuaih daih tek sjiang phiimx csyit qux kurk giip deih njih daih tek cinh qux kurk, ieoi kurk noih sraang sraenx cungx drik anh kuh maex lik biaang kaah fyiih liet sjieih kaeih deih it, njir kurk cieih foix sryit ceok baei mieng sjieih kaeih deih njih. 2017 Nen, tryng kurk njin kyin kurk noih sraang sraenx cungx drik ieoi kuh maex lik biaang kaah fyaeh 16695 miix ngyon, liet xyen giu deih 79 fyiih; ieoi kurk cieih foix sryit ceok fyaeh 8643 miix ngyon, liet xyen giu deih 72 fyiih, kyin xjiangh tei io sjieih kaeih sjyix biaang. Keoix kaek qeoi pyangh jirx leoi, xinx kuanx biin qonh mynh dei teok tauh gik daih keoix xjienx, danx sjiu njip clae giox kaauh daih, chiaax qyo fyrk kaen pyot triaenx pyt kyin——tung box jyen heoix dih qyo tek keng ceih kaauh tryng sei box giip tung peok dih qyo pyot dat——tek mynh dei njing kik syo kaex kuet.

1949 Nen tryng kurk gyongh sraenx tangx xeoix noih cjienh tryng chyox teok iu sjieih, cjyng ket leux tryng kurk kurk min tangx xeoix tryng kurk daih lyk tek thongh drirh, io dung nen 10 ngyot 1 njit kionh lip leux tryng fuaa njin min gyongh fua kurk tryng iang njin min cjiengh pyox, bengx jiox thoih sjiux deoi uaan dih qyo tek tryng fuaa min kurk cjiengh pyox feng xjieng liangx nganh pyn drirh tek cjiengh drirh kaak gyok. Cyin zyin fua biaang gyongh csiox ngox faongx ngyon ceok tek nguaih kaau cjiengh claek, xeoix 1971 nen chyox teok xeoix lien feop kurk tek tryng kurk deoih piaeux gyaen fux, xjieng fyaeh lien feop kurk an xyen lirx xrirh fuaih xjiang njimh lirx xrirh kurk bengx kaa njip leux hiox ta kurk cieih cox cjik.